હાવડા બ્રિજના આજે 80 વર્ષ પૂરા થયા, મુલાકાત લેતા પહેલા જાણવા જેવી બાબતો
હાવડા બ્રિજ એવા કેટલાક નામોમાંથી એક છે જે કોલકાતાનું નામ સાંભળતા જ મનમાં આવે છે. આજે તે એક વર્ષ મોટી થઈ ગઈ છે. તિલોત્તમાના એક અભિન્ન અંગ તરીકે, તે છેલ્લા 80 વર્ષથી ઊંચુ ઊભું છે. હાવડા બ્રિજ પશ્ચિમ બંગાળના બે સૌથી વ્યસ્ત શહેરો, કોલકાતા અને હાવડા વચ્ચે હુગલી નદીની બંને બાજુએ મુખ્ય અને પ્રાચીન જંકશન છે. રવીન્દ્ર સેતુ આખો દિવસ લોકો અને વાહનોની અવિરત અવરજવરથી ખૂબ જ વ્યસ્ત રહે છે. જ્યારે પુલ પર ભારે માલસામાનના વાહનો પર પ્રતિબંધ છે, ત્યારે હળવા માલસામાનના વાહનો અને બસો, ટેક્સીઓ અને ખાનગી કાર પર કોઈ પ્રતિબંધ નથી. તમે કોઈપણ સમયે બ્રિજ પરથી ચાલી શકો છો અથવા વાહન ચલાવી શકો છો.
હાવડા બ્રિજ – ઇતિહાસ અને મહત્વ
1862માં, બંગાળની તત્કાલીન સરકારે ઈસ્ટ ઈન્ડિયા રેલ્વે કંપનીના મુખ્ય ઈજનેર જ્યોર્જ ટર્નબુલને હુગલી નદી પર પુલ બાંધવા અંગે સંભવિતતા અભ્યાસ હાથ ધરવા કહ્યું. તેમણે તે વર્ષે 29 માર્ચે જરૂરી ડિઝાઇન રજૂ કરી હતી, પરંતુ તે સમયે પુલનું નિર્માણ થઈ શક્યું ન હતું.
પહેલો હાવડા બ્રિજ 1874માં બાંધવામાં આવ્યો હતો. તે તરતો બ્રિજ હતો. બાદમાં 1945માં હાલના પુલનું ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવ્યું હતું. તે કેન્ટીલીવર બ્રિજ છે અને તે સ્થગિત છે. તેની બંને બાજુ બે થાંભલા છે પણ વચ્ચે કોઈ ટેકો નથી. જ્યારે આ પુલ બનાવવામાં આવ્યો હતો, તે સમયે તે તેના પ્રકારનો ત્રીજો સૌથી લાંબો પુલ હતો. હાલમાં, હાવડા બ્રિજ વિશ્વનો છઠ્ઠો બ્રિજ છે.
ત્યારબાદ, કલકત્તા પોર્ટ ઓથોરિટીએ 1906માં ઈસ્ટ ઈન્ડિયન રેલ્વેના ચીફ ઈજનેર આરએસ હાઈટ અને કલકત્તા કોર્પોરેશનના ચીફ ઈજનેર ડબલ્યુબી મેકકેબેના નેતૃત્વમાં એક સમિતિની નિમણૂક કરી. સમિતિએ જરૂરી ડેટા રજૂ કર્યા હતા અને તેના આધારે નદી પર તરતો પુલ બનાવવાનો નિર્ણય લેવાયો હતો. બ્રિજની ડિઝાઇન અને બાંધકામ માટે લગભગ 23 કંપનીઓ પાસેથી ટેન્ડર મંગાવવામાં આવ્યા હતા. નવા હાવડા બ્રિજ એક્ટમાં 1935માં સુધારો કરવામાં આવ્યો હતો અને તે પછીના વર્ષે પુલનું બાંધકામ શરૂ થયું હતું.
હાવડા બ્રિજ વિશેની કેટલીક ઓછી જાણીતી હકીકતો એક નજરમાં
હાવડા બ્રિજની કુલ લંબાઈ 750 મીટર છે.
સૌથી લાંબો સ્પાન 447 મીટર લાંબો છે.
દરરોજ લગભગ 1,50,000 રાહદારીઓ અને 1,00,000 વાહનો આ પુલ પરથી પસાર થાય છે.
આ પુલને રંગભૂમિના પ્રખ્યાત લાઇટિંગ આર્ટિસ્ટ તાપસ સેન દ્વારા પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યો છે.
આ બ્રિજમાં કોઈ નટ અને બોલ્ટ નથી.
આ બ્રિજ 26 હજાર 500 ટન સ્ટીલથી બનેલો છે, આ સ્ટીલ ટાટા સ્ટીલ કંપની દ્વારા સપ્લાય કરવામાં આવ્યું હતું.
હાવડા બ્રિજની ડિઝાઇન મેસર્સ રેન્ડેલ, પામર અને ટ્રાઇટનના શ્રી વોલ્ટન દ્વારા બનાવવામાં આવી હતી
નોબેલ પારિતોષિક વિજેતા રવીન્દ્રનાથ ટાગોરને શ્રદ્ધાંજલિ તરીકે 1965માં હાવડા બ્રિજનું નામ રવીન્દ્ર સેતુ રાખવામાં આવ્યું હતું.
હાવડા બ્રિજ – કેવી રીતે પહોંચવું
પશ્ચિમ બંગાળ અથવા ભારતના કોઈપણ ભાગથી હાવડા સ્ટેશન માટે ટ્રેન લો. છેલ્લા સ્ટેશન પર ઉતર્યા પછી, તમે હાવડા બ્રિજ જોશો, જેને સત્તાવાર રીતે રવીન્દ્ર સેતુ કહેવામાં આવે છે. કોલકાતાના લગભગ તમામ ભાગોમાંથી વિવિધ બસો હાવડા બ્રિજ પાર કરીને હાવડા સ્ટેશન સુધી જાય છે. તમે ગંગાના કિનારે વિવિધ ફેરી ઘાટથી લોન્ચ કરીને હાવડા સ્ટેશન પણ પહોંચી શકો છો. તે કિસ્સામાં, તમે તેને હાવડા બ્રિજની નીચેથી જોઈ શકો છો. હાવડા મેદાન સુધીના મેટ્રો પ્રોજેક્ટ પર ઘણા વર્ષોથી કામ ચાલુ છે. કોલકાતા હાવડા મેટ્રો કનેક્શન આગામી થોડા વર્ષોમાં સ્થાપિત થશે, ત્યારબાદ મેટ્રો દ્વારા હાવડા સ્ટેશન પહોંચી શકાશે. અને હાવડા બ્રિજ જોઈ શકાય છે.
હાવડા બ્રિજ – જાણવા જેવી બાબતો
સલામતીના કારણોસર પુલ પર ફોટોગ્રાફી કરવા પર પ્રતિબંધ હોવા છતાં, ઘણા મુસાફરો પુલ પર ઉભા રહીને તેમની પાછળ ગંગા સાથે સેલ્ફી લેતા જોવા મળે છે. આ પુલ પર ઉભા રહીને પશ્ચિમ બંગાળમાં વિવિધ વર્ગના લોકોનું સહઅસ્તિત્વ જોઈ શકાય છે. ગંગાબક્ષથી પણ આ પુલની મુલાકાત લઈ શકાય છે. જો તમે હાવડા ફેરી ઘાટથી બાગબજાર તરફના કોઈપણ લોંચ (બોટ) પર ચડશો, તો તમે તમારું હૃદય ખોલશો અને આ પુલને વિવિધ ખૂણાઓથી જોઈ શકશો. લોંચમાંથી બ્રિજની તસવીરો લેવા પર કોઈ પ્રતિબંધ નથી.